Olumlu Kişilik Gelişimini Desteklemenin 20 Adımı 20 Kasım 2019
Çocukluk çağında sağlıklı bir kişilik gelişiminin sağlanabilmesinde, ebeveyn-çocuk ilişkisi hayati önem taşımaktadır. Ebeveyn olarak bu dönemde çocuğunuzun sağlıklı gelişimine destek olabilmeniz için özen göstermeniz gereken yirmi adımı sizler için listeledik.
Çocuğunuzu öncelikle iyi tanıyın.
Başka çocuklarla, kardeşlerle kıyaslamayın. Olumlu ve başarılı yönlerini vurgulayın.
Çocuğunuz inatçılık yapabilir ama siz inatlaşmayın. Duygu odaklı iletişimle çözün.
Çocuğunuzu suçlamaktan, eleştirmekten, cezalandırmaktan kaçının; bunu yapmak isteyenlere engel olun.
Sosyal ortamlarda gerektiğinde onu övün. Hatalı bile olsa destekleyin, yalnızken konuşup uyarın.
Üç yaş sonrasında ebeveynlik becerilerinin güncellenmesine gereksinim vardır. Çocuğun değişen gelişimine uygun ebeveynlik yaklaşımını kazanmaya ya da öğrenmeye çalışın.
Onaylamadığınız davranışlarını eleştirmeden değiştirmenin bir yöntemini bulun.
Çocuğunuz sizinle konuşuyorsa sözlerine değer verdiğinizi göstererek dinleyin.
Çocuğunuzun tepki verdiğinde baskılamayın, engellemeyin, eleştirmeyin. Duygularını göstermesine izin verin, tepkisi geçene kadar güvende olmasını sağlayıp müdahale etmeyin.
Çocuklar sevgiyi sözcükler ve davranışlarla sürekli hissetmek isterler, esirgemeyin.
Çocuklar sabır ister. Anlayışlı olmaya özen gösterin.
Çocuğunuza aceleci tutum sergilemeyin, her konu için yeterli zaman tanıyın.
Çocuğunuzla çatışma yaratan konuları iyi bilin ve bu ortamları mümkün olduğunca yaratmayın. Arkadaşlarınızla oturmak istiyorsanız çocuğun sizi oturtmayacağını öngörebilmeniz gerekir..
Sosyal ortamlarda yanlış ve doğru davranışlarla karşılaştığınızda çocuğunuzun dikkatini bu olaya çekin ve sorgulayın:
“Gördün mü, dedesine yardım etti. Aferin çocuğa.”
“Bak! Elindeki kağıdı yere attı, ne kadar yanlış değil mi?” gibi.
Her durum ve konu için çocuğunuza beklenen kuralları ve sınırların ne olduğunu açık bir şekilde anlatın. Nedenlerini de açıklayın.
Duygularını keşfetmesi ve yönetmesi konusunda rehberlik edin.
Özellikle 3-7 yaş arasındaki çocuklarınızın dünyayı ve hayatı keşfetme deneyimleri bazen şaşırtıcı olabilir. Paniklemeyin ve çocuğunuza tepki göstermeyin. Buna neden olan duyguyu yakalamaya ve rehberlik etmeye çabalayın:
- Keşke benim adım Doğa olsaydı... + Doğa adını çok beğendin yani. Yoksa Doğa arkadaşını mı çok seviyorsun, hangisi?
ya da
- Keşke Ali’nin annesi benim annem olsaydı... + Ali’nin annesini çok sevdin galiba. Ne hoşuna gitti, konuşması mı, giysisi mi, davranışları mı?" gibi.
Söylediklerinizle davranışlarınız tutarlı olsun, iyi bir rol model olun.
Çocuğunuzu yeni şeyler keşfetme konusunda cesaretlendirin, birlikte yeni etkinlikler deneyin.
Medya araçlarını etkili kullanmayı öğrenin ve çocuğunuza öğretin.
Uzm. Birgül U. Bayoğlu
Bayındır Söğütözü Hastanesi, Çocuk Gelişimi Ünitesi/Ankara