Doğumu takip eden ilk iki yıl süresince büyüme, yaşamın tüm dönemlerine oranla en hızlı olduğu dönemdir. Bebeklikteki fiziksel büyümede kalıtım, beslenme, çevre koşulları, ailenin sosyoekonomik düzeyi ve çocuğun yeterli uyaran alması da etkili olmaktadır. İki yaştan sonra fiziksel büyüme yine hızlı olmakla beraber, biraz yavaşlar. Her çocuk fiziksel gelişim yönünden birbirinden farklı özelliklere sahip olarak dünyaya gelmektedir. Kız ve erkek çocuklar arasında boy ve kilo yönünden farklılıklar vardır. Bunun nedeni; erkek çocukların kızlara oranla daha çok kemik ve kas kütlesine sahip olmalarıdır. Yaşamın ilk ve üçüncü yılları arasındaki büyüme ve beşinci yılları arasındaki büyümenin yaklaşık iki katıdır. Üç yaşında bir kız çocuk, ortalama 94 cm. uzunluğunda ve 13 kg ağırlığındadır. Altı yaşında ise 115 cm. boyunda ve 15 kg ağırlığındadır. Erkek çocuk altı yaşına geldiğinde, doğum ağırlığının ortalama yedi katına ulaşmıştır. Okul öncesi dönemde beden orantılarında değişiklikler göze çarpar. Altı yaşında organların birbirleriyle orantıları, bir yetişkininki andırmaya başlar.

Yaşamın ilk yıllarında zamanının çoğunu uyuyarak geçiren çocuk, ikinci aydan itibaren çevreyle yavaş yavaş etkileşime girmeye başlar. Sinir sistemi ve kasların olgunlaşmasıyla üçüncü ayda başını dik tutar, beşinci ayda dönme hareketlerini ve altıncı aya doğru oturma eylemini gerçekleştirir. Giderek ayakta durma, yürüme ve koşma gibi büyük kaslarını kullanma ile ilgili beceriler kazanmaya başlar. Kasların vücuttaki gelişimi belli bir sıra izler. Önce büyük kaslar sonra küçük kasları gelişir. Bebeklerin kazanmak durumunda kaldıkları diğer bir davranış da tuvalet eğitimi yoluyla dışkı kontrolüdür. Bebek doğduğunda bedensel atıkları denetleyemez; hatta ilk yıl içinde rahat dışkılaması ruh sağlığının bir göstergesi sayılır. Ancak iki yaşına doğru biyolojik gelişime paralel olarak kaslarına hakim olabilir ve dışkısını kontrol etmesi beklenir. Çocuk dışkısını istediğinde tutabilmeli, istediğinde bırakabilmelidir.

Çocukta, temel hareket becerileri iki yaşından sonra kaba bir şekilde ortaya çıkar. İlk beş yılda çocuk hareketlerinin büyük kaslarla ilgili kontrolünü kazanır. Beşinci yıldan sonra kavrama, fırlatma, yakalama, yazma ve alet kullanma gibi küçük kas hareketlerin koordinasyonu önem kazanır. Yine koşma, atlama, sıçrama, sekme, atma, yakalama, fırlatma, ayakla topa vurma gibi beceriler de okul öncesi dönemde kazanılır. Temel hareket becerilerinin yaş ile birlikte geliştiği ve çevrenin etkisinin az olduğu ancak çocuğa sunulan olanakların büyük önem taşıdığı düşünülmektedir. İnce ve kaba motor becelerin gelişimi kız ve erkek çocuklarda farklıdır. Kızlar ince motor hareketleri daha iyi yaparken erkek çocukların kaba motor beceriler de daha iyi olduğu gözlenmiştir. Okul öncesi dönemde kazandırılacak olan öz bakım becerileri ile (yemek yeme, giyinme-soyunma, temizlik, tuvalet, tehlikelerden korunma) ilgili alışkanlıklar çocuğun; yaşamda bağımsız, kendine yeten, topluma uyumlu bir birey olmasına zemin hazırlayacaktır.

Romantik İlişkiler, Evlilik ve Ana- Baba- Çocuk İlişkileri (1. Basım / Kasım 2010) - Nobel Akademik

Ed: Tarık Solmuş

ISBN: 978-605-395-418-7