Ergenlik, çocukluktan yetişkinlik dönemine geçiş sürecinde yaşanan önemli gelişimsel dönemlerden biridir. Ergenliğin başlangıcı her birey için farklı bir zamanda olmaktadır. Genellikle kız çocuklarında 9-12 yaş arasında, erkek çocuklarında ise 10-13 yaşları arasında olmaktadır. Hem kız çocukları için hem de erkek çocukları birçok fiziksel değişim meydana gelmektedir. Vücutta kıllanmalar, göğüs ve kalça genişlemesi, sesin kalınlaşması, kemik yapılarındaki değişimler gibi bedensel değişikler yaşanmaktadır.

    Ergenlik demek sadece bedensel, yani fiziksel değişimler değildir. Vücutta salgılanan hormonlardan dolayı duygusal değişimler de yaşanmaktadır. Ani ve düşünülmeden, sonradan pişman olunabilecek duygusal davranışlardan dolayı duygudurum değişikleri görülmektedir. Ergenlik sürecinde aile, arkadaşlar, çevre, toplum ve kültür gibi faktörlerin birçok etkisi vardır.

    Ergen bir birey bu dönemde ailesinden uzaklaşmakta ve kendisine ait, özel, yeni bir çevre veya gruba ait olma ihtiyacı duymaktadır. Böyle durumlarda aile, çocuklarının kendilerinden uzaklaştığını görünce ona zarar gelmesinden korktuğu için onu kontrol etmeye çalışır. Aileler, ergen bireyin gittiği yerleri, arkadaşlarını, kısacası her yaptığı şeyi bilmek ister. Ergen kendisini baskı altında hissettiği için saklama eğilimine girer ve bundan dolayı çatışma çıkmaktadır. Ancak ergenlik döneminde çatışma olması çok normaldir. Ergen bu yaşadığı çatışmalarla sosyal hayata dâhil olmaya, yetişkinlik dönemine ve hayata hazırlanmaktadır. Bazı ergenler ise aileden uzaklaşıp bir sosyal çevre ya da gruba ait olmak yerine, içlerine kapanabilirler. İçe kapanık bir mizaca sahip olan bu ergenler, otoriter bir aileye sahipse, arkadaşlarından uzaksa, benlik algısı düşükse odasına kapanıp içe dönük bir ergenlik dönemi yaşayabilir.

    Ebeveynler ergen çocuklarını takip etmeli fakat aynı zamanda, onları bu konuda çok sıkmadan kontrol etmeleridirler. Ergenlik döneminde frontal lop gelişimi devam ettiği için akılcı ve mantıksal olarak karar vermeleri bir yetişkine göre daha zor olmaktadır. Birçok birey bu yüzden zararlı alışkanlıklar edinmektedir. Bu zararlı alışkanlığı edinmede en büyük faktörlerden biri de arkadaş çevreleridir. Bu dönemde sigara, alkol ve uyuşturucu madde bağımlığı gibi zararlı alışkanlıkların denemesi yapılıp ileriki yaşamı da etkileyecek olumsuz alışkanlıklar edinilmektedir. Bu olumsuz alana yönelmeleri yerine, onların olumlu ilgi alanlarına yönelmelerini sağlamalıyız. Ergenin spor ya da sanatsal etkinliklere yönelerek enerjisini bu alanda kullanması önemlidir.

    Ebeveynlerin ergenlerle sohbet etmesi, onlarla konuşması, onlara vakit ayırması çok önemlidir. Bu sohbetler bazen arabada bir yere giderken, bazen sevdiği bir kahve veya tatlıyı yemek için bir kafede, bazen de temiz havada bir yürüyüş yaparken de olabilir. Ergen kendisine zaman ayrıldığını görünce kendisini önemli ve değerli hissedecektir. Önemli olan ergenin hayatına girip onunla bağ kurarak ebeveyne güvenmesini sağlamaktır.

 Psikolog İpek TÜRE

Instagram:  @psikolog.ipekture

psikolog.ipekture@gmail.com