Bu yazımızda çocuklarda sınır koyma konusuna değindik. Yazımız “Mutlu Çocuklar Yetiştirmek -For Dummies” isimli kitabımızdan alınmıştır.
Ebeveyn olmanın en boğucu taraflarından bir de çocuğunuzu hem sizin hem de toplumun kabul edebileceği şekilde davranmaya ikna etmek için her gün verdiğiniz mücadeledir. Ebeveynlik enerjisinin büyük bir kısmını, çocuğunuzu banyo yapmaya, teşekkür etmeye, kıyafetlerini asmaya, ödevlerini yapmaya ya da ev işlerine yardımcı olmaya ikna etmek için harcarsınız. Siz; nezaket, temizlik, düzen ve rutin peşindeyken, bunlar çocuklarımızın ilgisini o kadar az çeker ki! Israrınız arttıkça, karşılaşacağınız direnç de artar.
Çocuklar, durdukları yeri bilmek ister. Sınırlar da aileniz için kişisel olan çizgilerdir. Kuralları ve düzenleri buna örnek verebiliriz. Amacınız çocuklarınıza güvenli bir ortam sağlamak ve kabul edilebilir davranışları öğretmektir. Sınırlarınızı kabullenip takip etmesi, hayati sayılabilecek olan otonomi ve öz kontrol becerilerini geliştirmeye başlamasını sağlar.
Sizin için kabul edilebilir olan ve olmayan davranışları düşünün. Başkalarıyla kibar konuşmak, çatal bıçağı doğru kullanmak, yatak odanıza girmeden önce kapıyı çalmak gibi davranışlardan başlayabilirsiniz. Sınırlarınızı saygı duymasında ve onlara göre yaşamasında ısrarcı olun.
Çocuğunuzun yeterince büyüdüğünü fark ettiğinizde, kurallarınızdan ve çizgilerinizdan söz edin. Kurallarınızın sebeplerini anlatın, onlardan ne beklediğinizi açıkça belirtin. Böyle yapmanız, tavırlarınızın sebeplerini anlamasını sağlayacak, aranızda saygı ve anlayış ilişkisi kuracak ve sizi takip edilesi bir rol model yapacaktır.
Kurduğunuz kurallara ve koyduğunuz sınırlara sizde uymalısınız. Çocuğunuza, tabağındaki bütün sebzeleri yemesini söyledikten sonra, siz patates kızartmasını yiyip havucu bırakırsanız olmaz. Aynı şekilde çocuğunuzun televizyon seyretmesine izin vermiyorsanız en sevdiğiniz pembe diziyi gözünüz dört açık seyretmemelisiniz.
Sınırlar konusunda başarıya ulaşmanın anahtarı tutarlılıktır. Çocuğunuzun kırmızı çizgiyi aştığını gördüğünüzde, hemen çizgiden uzaklaştırıp sınırlarınızı netleştirin. Yaptırım uygulayabilirsiniz, bir ayrıcalığını elinden alabilirsiniz, iyi davranışlarını ödüllendirebilirsiniz. Ama sınırlar konusundaki mesajlarınız tutarlı olmalı. Çocuklarınız bu mesajı eninde sonunda alacaktır.
Sınırlara Değer Vermek
Sınır koymak pek çok sebepten ötürü zordur. Aşağıda, sizden kaynaklanan sebepleri bulacaksınız:
Çok yorgun ya da yoğun olabilirsiniz.
Neyin doğru olduğu konusunda kafanız karışmış olabilir.
Partneriniz yeterince desteklemiyor olabilir.
Sınır koymayı boğucu buluyor olabilirsiniz.
Çocuklarınızı terbiye ederken kendinizi suçlu hissediyor olabilirsiniz.
Çok fazla şey yüzünden endişeli olabilirsiniz.
Öfkeli olabilirsiniz.
Özgüveniniz düşük olabilir.
Çocuklarınızı terbiye etmek sizi huzursuz ediyor olabilir.
Çocukken sizi çok sıktıklarını düşündüğünüz için kendi çocuğunuzun da aynı şeyi yaşamasını istemiyor olabilirsiniz.
Sınır koymamanızı ya da uygulayamamanızı yukarıdakilerden kaçına bağlıyorsunuz?
Ne sebeple sınır koymuyor olursanız olun, bu mücadeleye girmenizin sebepleri, kendi mazeretlerinizden daha güçlü:
Çocukların nereye kadar gidebileceklerini bilmeleri gerekir. Sevildiklerini böyle anlarlar, ev ortamına böyle güvenirler.
Sınırlarını bilirlerse kendilerini güvende hissederler.
Sınırlar, çocukları fiziksel ve duygusal tehlikelere karşı korur.
Sınırlar, başkalarına ve başkalarının mülkiyetine saygılı olmayı öğretir.
Öz kontrolü böyle öğrenirler.
Sınırlar, çocuklarınızın sorumluluk sahibi yetişkinler olmasına yardım eder.
Ebeveynler ve partnerler, sınırları korumak konusunda birbirlerini desteklemeli ve birlik olmalıdır. Ebeveyn takımı olarak sınır koymak zor olabilir. Özellikle partnerlerden biri daha kontrolcüyken; öbürü daha rahat, sakin bir insansa işler iyice zorlaşabilir. Ama olumlu tavırlar sergileyerek, büyük resmin farkında olarak, farklı yaklaşımlarınızı eski moda güzelim iletişim yöntemleriyle tartışarak dengeyi kurabilir, çocuklarınızın olabilecekleri en iyi şey olmasını sağlayabilirsiniz.
Mutlu Çocuklar Yetiştirmek -For Dummies(3. Basımdan Çeviri 2. Basım / Mart 2020)- Nobel Akademik Yayıncılık
Ed: Sue Atkins
Çeviri Ed: Fatma Melike Eşdur
ISBN: 978-605-9746-31-1