Çocukluk dönemi cinsel istismarı hayatın sonraki dönemlerinde ciddi beden ve ruh sağlığı problemleri için önemli bir risk faktörü oluşturmaktadır. Ancak olumsuz sonuçlar kaçınılmaz değildir ve istismarın kapsamı ve niteliği, istismarın başlangıç yaşı, mağdurla failin ilişkisi, genel olarak aile işlevselliği, başa çıkma tarzı ve aile ve diğer bakıcılar tarafından sağlanan desteğin derecesini içeren bir çok faktörle ilişkili görünmektedir (Berliner ve Elliot, 2002; Putnam, 2003). Çocuk cinsel istismarını önleme alanında önde gelen uluslararası araştırmacılardan biri olan Wurtel’e (2009) göre çocuk cinsel istismarının önlenmesi için insan kapasitesinin güçlendirilmesi ve sürdürülmesinin; risk faktörlerinin azalması ve potansiyel failleri ve mağdurları, aileleri ve toplumu koruyucu faktörlerin inşa edilmesini sağlayacaktır. Kapsamlı bir önleme yaklaşımı evler, toplum, kreşler ve okullar gibi bir dizi kurumdaki çocuklar, gençler, ebeveynler, ilgili meslek elemanları ve halk olmak üzere bütün insanları hedefleyecektir. Araştırmalar, çocuklar için cinsel istismar önleme hakkında bilgi en sık bilgi kaynağına aileler aracılığıyla ulaşılabileceğini ortaya koymaktadır (Hazard, Webb, Kleemeier, Angert, & Pohl, 1991). Ebeveyn ilgisi, çocuk odaklı önleme programlarının başarısı için önemli olmaktadır.

Araştırmaların büyük bölümü, çocukluk çağı cinsel istismar yaşamış yetişkinlerde görülen kısa ve uzun vadeli etkileri incelemektedir. Bu bulgular cinsel istismar geçmişi olan yetişkinlerin yüksek oranda depresyon, post travmatik stres bozukluğu belirtileri, madde kullanımı, yeme bozukluğu belirtileri ve kişilik bozukluğu belirtileri sergilediklerini ortaya koymaktadır. Çocukluk çağı cinsel istismarın olumsuz sonuçları ilişkilendirilmesine karşın, araştırmacılar istismardan nispeten hasar almadan kurtulan geniş bir alt grubun olduğunu da savunmaktadır (Savell, Kinder, & Young, 2006; Wright, Fopma- Loy, & Fischer, 2005).

Bu nedenle araştırmacılar, çocuk cinsel istismarı için yararlı düzenlemelerin belirleyicisi olarak koruyucu faktörleri ve başa çıkma mekanizmalarını tanımlamaya ilgi duymaktadır. Bazı çalışmalar yararlı psikolojik düzenlemelerle ilişkilendirilen faktörleri incelerken; az sayıda çalışma, çocukluk cinsel istismar için kişiler arası düzenlemelerle ilişkilendirilen faktörler araştırmaktadır.

Sosyal destek (Hyman, Gold & Cott, 2003), istismara bakıcı tepkisi (Rosenthal, Feiring, Taska, 2003) ve genellikle istikrarlı aile yaşantısı (Hymann & Williams, 2001) gibi çocukluk çağı faktörlerini içeren durumsal değişkenler, çocukluk çağı cinsel istismarın olumsuz etkilerine karşı koruyucu olabilmektedir. Başa çıkma stratejileri; duyguların ifadesi ile, destek aramayla, aktif problem çözümü ile ve istismar için istismarcının suçlanmasını içeren yararlı psikolojik düzenlemelerle ilişkilendirilebilmektedir.

Bir başka başa çıkma mekanizması, olumsuz olaylara ilişkin “anlam keşfi“ olabilir. Daha belirgin olarak son zamanlardaki araştırmalar, yaşama yeni bir bakış açısı ve yeni içgörülerin keşfi aracılığıyla bireylerin deneyimlerini algılamaları sayesinde, olumsuz olayların pozitif değerlendirmelerinin rolünü keşfetmektedir (Taylor, Kemeny, Reed, Bower, & Gruenewald, 2000).

Son yıllarda cinsel travma geçmişi olan bireyler için başa çıkma mekanizması olarak “anlam”ın rolüne ilgi literatürde giderek artmaktadır. Örneğin, çalışmalar cinsel saldırı mağduru olan ve bu deneyimlere karşı daha iyi başa çıkma başarısı ve psikolojik düzenlemeler geliştirenlerin, geliştiremeyenlere göre daha olumlu genel inançlara sahip olacaklarını ve daha olumlu değerlendirmelerde bulunacaklarını ortaya koymaktadır (örn; Koss & Fifueredo, 2004; Orbuch, Harvey, Davis, & Merbach, 1994). Benzer şekilde, çocukluk çağı cinsel istismar mağdurlarında düzenleme incelemeleri çalışmaları, istismara olumlu anlam yükleyebilenlerin daha az sosyal izolasyon yaşadıklarını ve daha iyi genel işleyiş geliştirdiklerini ortaya koymaktadır.

Psikolojide Güncel Kavramlar 3 - Aile Evlilik (2. Basım / Ağustos 2019) - Nobel Akademik Yayıncılık

Ed: Prof. Dr. Ahmet Akın & Doç.Dr. Eyüp Çelik

ISBN: 978-605-7846-59-4