•  
0-4 YAŞ ARASI ÇOCUKLARDA TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU (TSSB) 18 Haziran 2021

Bu yazımızda 0-4 yaş arasındaki çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu belirtilerini inceledik. Yazımız "Çocuk ve Ergenlerle Psikolojik Danışma"  isimli kitabımızdan derlenmiştir.

    Çok büyük ve korkutucu olaylar yaşayan çocuklar, diğer yaş gruplarında bu durumlara maruz kalan insanlar gibi TSSB geliştirebilirler. DSM-III’te yetişkin tanı kriterlerinin ele alınmasından on yıllar sonra, DSM-V’te (APA, 2013) okul öncesi alt tipi ilk kez ele alındığı için çok küçük çocukların bu durumu yaşama olasılığı daha geniş bir tıp/psikiyatri camiası tarafından resmî olarak kabul edilmiştir. Birçok uzmanın daha önce çocuklarda TSSB’yi reddetmesinin olası bir nedeni, bu yaş grubunda yaygın olarak görülen semptomların yetişkinlerde görülen semptomlardan çok farklı olması olabilir.

    Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüleri’ne (t.y.) göre, TSSB’nin üç ana semptom grubu vardır:

(1) travmatik olayın tekrarlı olarak yaşanması,

(2) olası gelişimsel gecikmelerle birlikte etki ve tepkide donukluk ve

(3) artan uyarılma ve aşırı tetikte olma durumu.

    Bu yaş grubunda, olayı yeniden yaşama olayın görünüşünü tasvir eden tekrarlı oyun sahneleri, uyku bozuklukları ve/veya hatırlatıcılardan kaçınma (yerler, insanlar, hayvanlar, kokular, olaya ilişkin duyusal belleği tetikleyen herhangi bir şey) gibi farklı şekillerde gözlemlenebilir.

    TSSB’si olan çocuklar, DEHB veya KGB semptomlarıyla sıklıkla karıştırılan artan uyarılma ile ilgili belirtiler de gösterebilirler (Busch ve Lieberman, 2007). Bu belirtiler artan sinirlilik ya da bakım veren kişiye yapışma davranışı, görevlere ilişkin dikkat eksikliği, öfke nöbetleri, ayrılma kaygısı, akranlara ya da bakım veren kişilere yönelik saldırganlık, yakın zamandaki gelişimsel kazanımların kaybı (genellikle tuvalet ile ilgili) ve/veya yaşa uygun olmayan cinsel davranışları içerebilir. DEHB ve KGB için uyarıcı ilaçlar ve cezalandırıcı disiplin yaklaşımını içeren birçok tedavi TSSB için uygun bir tedavi şekli olmadığı için klinisyenlerin TSSB’si olan çok küçük çocukları doğru bir şekilde teşhis etmesi son derece önemlidir(Schore, 2012).

    Follan ve diğerlerine (2011) göre, görüşme uygun bir şekilde sekiz temel TSSB semptomuna odaklanırsa bakım veren kişilerin de bulunacağı bir görüşme ortamında klinisyenlerin bu sorunlar arasındaki farkı ayırt etmeleri mümkündür. Sekiz temel alan;

Sevgi gösterme,

*huzur arama,

*yetişkinlerin yardımına güvenme,

*iş birliği,

*keşif davranışı,

*davranış kontrolü,

*yeniden bir araya gelme tepkileri ve

*yabancılara tepki vermeyle ilgili problemleri içerir (Amerikan Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Akademisi, 2005).

    Yoğun korkular, duygu durum düzenlemenin olmaması, duygu kontrolü ile ilgili güçlükler ve öfke nöbetleri gibi semptomların da birçoğu bağlanma sorunlarının bazı türlerinde belirgindir.

   TSSB ve dağınık bağlanmanın aslında ilişkili yapılar olabileceğine dair uzun süredir pek çok görüş ileri sürülse de bu hipotezi doğrulamak veya reddetmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır (Busch ve Lieberman, 2007). Muhtemelen TSSB ve bağlanma problemleri arasındaki benzerlikler henüz kanıtlanmadığı için aynı tedavilerin birçoğu her iki sorunda da etkili gibi görünmektedir (Lieberman ve van Horn, 2009).

Çocuk ve Ergenlerde Psikolojik Danışma (1. Baskıdan Çeviri / Ocak 2021) – Nobel Akademik Yayıncılık

Çeviri Ed: Dr.Öğr.Üyesi Tansu Mutlu Çaykuş – Prof.Dr. Didem Müge Siyez

ISBN: 978-625-406-730-3

YORUMLAR
    Henüz yorum yapılmamış.